19/07/11

dossier - ECONOMÍA [19 - 7 - 2011]

"O orzamento debe equilibrarse, o Tesouro debe ser reaprovisionado, a débeda pública debe ser diminuída, a arrogancia dos funcionarios públicos debe ser moderada e controlado o seu gasto, e a axuda a outros países debe eliminarse para que Roma non vaia á bancarrota. A xente debe apreender novamente a traballar, en lugar de vivir á conta do Estado." 

Marco Tulio Cicerón, ano - 55.

Dados os acontecimentos que sacudiron a Eurolandia nos últimos días e no risco inminente de quebra e intervención da troika no Estado español (que se efectivará probabelmente despois das eleccións xerais) o Grupo de Traballo da Mocidade Irmandiña achegamos um dossier com chaves para introducírmonos na economía e para interpretar o que acontece neste inicio dunha nova depresión, aínda máis profunda, dentro do ciclo destrutivo iniciado no sistema-mundo capitalista em 2008.
 Esta crise foi analizada sinteticamente por Xosé Manuel Beiras en "Brañas e a crise que non cesa" (I, II, III, IV e V) e dun xeito atractivo e moi levadeiro no documentario Inside Job.

Un sistema que asiste a "unha perda de confianza" sen precedentes como aponta Leonardo Boff e que os marxistas veñen denunciando desde a irrupción da utopía reaccionaria ultraliberal:
 
Estamos nos confrontando com esse dilema: ou deixamos as coisas correrem assim como estão e então nos afundaremos numa crise abissal ou então nos empenharemos na gestação de uma nova vida social, capaz de sustentar um outro tipo de civilização. Os vínculos sociais novos não se derivarão nem da técnica nem da política, descoladas da natureza e de uma relação de sinergia com a Terra. Nascerão de um consenso mínimo entre os humanos, a ser ainda construído, ao redor do reconhecimento e do respeito dos direitos da vida, de cada sujeito, da humanidade e da Terra, tida como Gaia e nossa Mãe comum. A essa nova vida social devem servir a técnica, a política, as instituições e os valores do passado. Sobre isso venho pensando e escrevendo já pelo menos há vinte anos. Mas é voz perdida no deserto. “Clamei e salvei a minha alma” (clamavi et salvavi animam meam), diria desolado Marx. Mas importa continuar. O improvável é ainda possível.

Alejandro Nadal fala dunha "Media noite na economía mundial", pois a austeridade conduce ao sistema-mundo capitalista para un beco sen saída e confirma o pronóstico da crise em W que está prestes a vir, unha segunda crise moitísimo máis forte nos centros capitalistas (Xapón, EUA e Eurolandia) e que probabelmente comece no sector financeiro chinés tal e como o crack do 29 (na época da hexemonía británia na fase do declive e, xa que logo, da financiarización e que puxo fin á globalización ordenada polo Imperio británico) comezou en Wall Street, ou sexa, na potencia hexemónica que após o caos da II Grande Guerra (1939-1945) remataría por por orde no sistema-mundo arredor de Wall Street e os acordos de Bretton Woods, dinamitados na crise-sinal da Guerra do Vietnán. Algúns autores, porén, como é o caso de Boff vén nesta a crise terminal do capitalismo porque a súa expansión cada vez máis grande (desde o proto-estado nerlandés, ao estado-continente-imperio norteamericano, pasando polo estado-nación-imperio británico) tópase por vez primeira cunha imposibilidade de orde física: o finito dos recursos do planeta. Marshall Auerback coincide na diagnose no seu artigo "Tempo de pánico" e denuncia que se está xogando para un foxo ao 95% da poboación mundial:
Os governos de vinte e oito países desenvolvidos atuaram de concerto para fazer baixar o preço do petróleo e salvar a recuperação económica mundial. Nestes últimos dez dias, os investidores profissionais, os especuladores e os habituais manipuladores parceiros de viagem conseguiram torcer o braço desses governos, forçando de novo uma alça nos preços do cru. À vista do qual, e do terrível frente de dados económicos procedentes ultimamente da Europa, melhor fariam esses governos em procurar de novo uma via para evitar a especulação sobre os preços dos alimentos e dos combustíveis: caso contrário, a Grande Recessão, Segunda Parte, aguarda-nos à volta do canto.

Xavier Vence é igualmente crítico cos economistas ortodoxos e ataca implacabelmente a austeridade, como o seu artigo máis recente, "Os economistas e a Eurocrise" demostra. Aliás, achega alternativas e medidas concretas para frear a situación, revelando máis unha vez que a saída á crise non é unha cuestión de "apretar o cinto" senón que require unha saída POLÍTICA que só pode darse fóra dos círculos do bo-senso da dereita e o social-liberalismo. É por iso que Ignacio Ramonet fala de "Unha esquerda descarriada". A economía ortodoxa é destrozada por Alejandro Nadal en "O acordar dos magos". Para Antom Fente "A  ortodoxia ultraliberal conduce o Reino de España para o abismo", especialmente con instrumentos tan surrealistas como os credit default swaps ao servizo do fascismo financeiro. De Xavier Vence recomendamos ver tamén "Austeridade ou radicalización". 
A potencia en declive, os EUA, atópanse nunha situación cada paso máis complexa e coas axencias de calificación, instrumentos do terrorismo financeiro, atacándolle por vez primeira, cando os seus "fundamentos económicos" están cada vez máis desgastados e a economía real perde competitividade ao tempo que cae o emprego e o consumo. James Petras analiza como as guerras imperialistas do imperio em decadencia non fan máis que aumentar os problemas da potencia hexemónica e como á URSS de finais dos oitenta imposibilítalle soster o binomio "canóns e manteiga" á vez que ameaza a mesma base da súa economía. É xa que logo, a plasmación da loita de clase onde uns poucos son cada vez máis ricos e a maioría se empobrece, "A millonada dos terroristas e a desaparición da clase media". O diagnóstico de Petras debe completarse coa consideración que fai Giovanni Arrighi no seu libro Adam Smith en Pequín, onde sinala que o grande beneficiado da "guerra contra o terrorismo" non é a potencia en declive (os EUA) senón a potencia en ascenso (China) tal como aconteceu coas guerras liberadas pola Grande Bretaña na etapa financiarizada da súa hexemonía: 
En 1974, o un por cento máis rico de Estados Unidos obtiña o 8 por cento da renda nacional, pero no ano 2008 acaparaban o 18 por cento da renda nacional. E a maior parte dese 18 por cento está en mans dun minúsculo un por cento multimillonario desoutro un por cento inicial; ou, o que é o mesmo, do 0,01 por cento da poboación estadounidense (Financial Times, 28 de xuño de 2011, p. 4, e 30 de xuño de 2011, p. 6).

[...] 

Mentres que os multimillonarios saquean as arcas e intensifican a explotación da man de obra, o número de postos de traballo cunha remuneración media descende en picado: entre 1993 e 2006 desapareceu máis do 7 por cento de empregos de remuneración media (Financial Times, 30 de xuño de 2011, p. 4).
 
[...]
 
Entre os anos 1970 e 2009, mentres se duplicaba o produto interior bruto, o salario medio estadounidense estancouse en termos absolutos (Financial Times, 28 de xullo de 2011, p. 4).

Robert Reich propón como mecanismo de enfrontar o déficit e ampliar o gasto público para reactivar a economía subir a taxación aos ricachóns, que tamén liscan do fisco e se ocultan con moita fortuna no Reino de España, como Daniel Raventós demostra, e sen que o social-liberal goberno de Zapatero (nin moito menos o seu primeiro mentor e agora sucesor - o que son as cousas - Rubalcaba) vaia facer nada para mudalo. 
En Xapón Fukushima afectará seriamente a grande débeda do Estado nipón e confírmase que é o pior accidente nuclear da historia da humanidade, superando con bastante a Chernobil, a pesar do cómplice silencio da prensa occidental. 
Em Eurolandia (con 43 millóns de persoas en risco de probreza alimentar), o bo senso ultraliberal tamén destrúe a economía real e ameaza ao bastardo da burguesía europea: o euro. Para Ana Paula Amaral e José António Dias "O euro vai desmoronar":

o euro foi uma tentativa de unificar os interesses distintos e por vezes contraditórios das várias burguesias europeias face ao imperialismo americano sob a direção da Alemanha e da França. A adoção desta moeda única significou a perda de soberania nacional na emissão de moeda – foi o Banco Central Europeu (BCE) que passou a deter essa prerrogativa – e a imposição de critérios comuns para os défices orçamentais (exigindo-se que não ultrapassem 3% do PIB em cada país) e para as dívidas públicas (que não podem ser superiores a 60% do PIB). 

[...]

Não é a UE uma união das burguesias europeias contra os trabalhadores europeus? Não tem sido uma máquina de guerra contra os direitos sociais e laborais de quem trabalha ou trabalhou? Na verdade, a desagregação do euro e da UE poderia até dar mais força à luta dos trabalhadores contra o capital, que agora estaria mais fraco e, como tal, fragmentado. 

Pouco importa, no entanto, isto aos "grandes" que vendem austeridade para o peixe pequeno enquanto seguem a investir com força no complexo industrial-militar, também em Grécia e Portugal. Precisamente o estado heleno e a súa dívida odiosa son analizados no excelente documentario "Debedocracia" que enterrou e substitúe a democracia. No caso portugués a banca española foi a grande beneficiada ao tempo que as probas de stress no Estado español son unha alavanca máis da bancarización das caixas e un alimento para os que especulan e atacan a débeda do Estado español. Eurolandia, así, nestas crises vive "no conto de nunca acabar", que como ben sabedes, era o conto do "boa pipa".

Sem comentários:

Enviar um comentário